Bolu ziyaret yerleri ve eren kültürü açısından oldukça önemli bir yerdir. Biz saha araştırmalarında bunları tespit ederek bazı derlemeler yapıyoruz. Bu sefer de Bolu’nun Kıbrıscık ilçesine gidip burada derlemeler yaptık.

Kıbrıscık’ta ziyaret yerleri olarak Himmet Dede, Al Dede, Çayırağa Ereni, Bayrak Dede ve Geriş Ereni tespit edilmiştir. Bunun dışında biri Alanhimmetler civarında, diğeri ise Geriş civarında birer eren mezarının daha olduğu derlemeler ve halkla yapılan görüşmeler sırasında anlaşılmıştır. Bu durumda şimdiki tespitlerimize göre Kıbrıscık’ta yedi dedenin mezarı bulunmaktadır.

Bunlar hakkında burada bazı bilgiler verilecektir. Kıbrıscık erenlerinin bir kısmının mezarı anladığımız kadarıyla kaybolmuş durumdadır. Bunların türbelerinin yapılması Kıbrıscık ziyaret kültürü açısından büyük önem taşımaktadır. Ayrıca ilçe sınırları içerisinde başka eren ve dede mezarlarının bulunması da ihtimal dahilindedir.

*

Himmet Dede (Alanhimmetler)

Kıbrıscık’ın Alanhimmetler köyünde mezarı bulunmaktadır. Köyü camisi yanında dört adet mezar vardır. Bu mezarların Himmet Dede’ye ve ailesine ait olduğu söylenmektedir. Rivayete göre Himmet Dede köyün yukarısında yaşarmış. Bir zaman köylüler onun kızına dünür gitmişler. Dede kızını vermek istememiş. Kızımı vereceğime ölürüz, gibi bir cevap vermiş. Bunun üzerine kendisiyle beraber aileden bazı kimseler vefat etmiş. Sonra onlar bugün caminin bulunduğu mevkiye defnedilmiş. Önceden buraya bir talep için gelenler mum yakarmış. Köyde Himmet Dede ile ilgili bilgi aldığımız Mehmet Bayrı bir araştırmacının bu zatın Akşemseddin halifelerinden biri olduğu yönündeki kanaatine dair bize bir bilgi de nakletmiştir.

Alanhimmetler’de Cami Yanında Bulunan Mezarlardan İkisi.

Himmet Dede’den başka olarak Alanhimmetler’de yukarı kısımda yol kenarında bir dedenin daha mezarının olduğunu Mehmet Bayrı söylemiştir. Burada bir mezar belli belirsiz bulunurken köylülerden birisinin her seferinde burada yolda kalması üzerine bu mevkiye bir kabir yapılmış. Zaman içerisinde bu mezar kaybolmuş.

*

Al Dede (Ali Dede)

Al Dede’nin Kıbrıscık’ın girişinde türbesi yer alır. Bu türbeyle genelde ilçenin Çökeler köyü ilgilenmektedir. Al Dede’nin kim olduğu bilinmemektedir. Yalnız onun Çökeler köyündeki bir aileden geldiği nakledilmektedir. Dedenin Çökeler köyünü koruduğuna inanılmaktadır. Rivayete göre Al Dede, köylülere başınız sıkıştığı zaman gelip bana dua edin diye vasiyet etmiş.

Kıbrıscık’ın Kılkara ve Karaköy köyleri Çökeler köyü ile birleşip burada Al Dede Bayramı düzenlenirmiş. O gün de genelde çarşamba gününe denk gelirmiş. Al Dede Bayramının günü son zamanlarda değişmiş.

Al Dede Bayramı olacağı zaman çocuklar milli ve dini günlerde olduğu gibi yeni kıyafetlerini giyerlermiş. Burada köylüler bir araya gelir ve yirmi civarında kurban kesilirmiş. Buraya yağmur duasına da gelinirmiş.

Buraya dua etmeye gidilirken imam eşliğinde çocuklar mezarlığa götürülür, buradan sonra camiye gelinir, caminin etrafında dönüldükten sonra Al Dede’ye gidilirmiş. Sonra buradaki türbe etrafında dönülürmüş. Giderken çocuklar hep birlikte “amin, amin” diye dua ederlermiş.

Türbe önceden ahşap bir baraka hâlindeymiş Köyde hasta olanlar buraya gider, gece türbede kalırmış.

Türbe Kıbrıscık’a giderken yolun hemen kenarında yer alır. Burada ardıç ve meşe ağaçları dikkat çekmektedir.

Al Dede Türbesi ve Türbe İçi.

*

Çayırağa Ereni

Kıbrıscık’ta Çökeler’e gelmeden açıklık bir alanda yer almaktadır. Burada yatan bir eren olduğuna inanılır. Burada yatan zât hakkında bilgi bulunmamaktadır. Kıbrıscık’ın Belen, Beslen köyleri burada erenler bayramı yapmaktadır.

*

Geriş Ereni

Köyün ortasında bulunan yığma toprakla kaplı bir mezardır. Burası Bayrak Dede ile beraber ziyaret edilirmiş. Köylünün yukarı kısımlarda ziyaret ettiği bir Dede daha varmış. Buralara bıçak bırakılır, hangisi paslanıyor diye bakılırmış. Bu üç dedenin Geriş’te sağlık maksadıyla ziyaret edildiği anlaşılmaktadır.

Geriş’teki Erenin Kabri.

Ziyaret sırasında üç mezara birer adet bıçak bırakılırmış. Bunlardan hangisi paslanırsa şifanın o türbeden olacağına inanılırmış.

*

Bayrak Dede

Bayrak Dede’nin Kıbrıscık’ta Geriş köyü sınırları içinde kalan bir mevkide mezarı varmış. Önceden önemli bir ziyaret yeriymiş. Hastalar burayı ziyaret edermiş. Bıçak konulurmuş. Bıçak paslanırsa hastanın iyi olacağına inanılırmış. Burada kurban kesilirmiş. Bayrak Dede’nin orada yol çalışması yapılmış. Kepçenin bozulması onun tesirine yorulmuş. Yolcular önceleri bu mevkiden dua okumadan geçmezmiş. Türbenin yakınından yol geçmiş. Mezar ise bugün için belirsiz olmuş.

Bayrak Dede’nin Bir Zamanlar Bulunduğu Mevki.