İPEK KUŞAK; kuşak yol girişimi dijital, döngüsel inovasyon ekonomisi tanımlamasının kısaltılmış adlandırılmasıdır. İPEK KUŞAK #diep2053 projesi olarak tasarlandı. Referans raporla ile konuya giriş yapalım.

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ve PwC Türkiye iş birliği ile hazırlanan “Türkiye’nin Kuşak ve Yol Girişimi’nde Konumlandırılması” başlıklı raporun sonuçları açıklandı. DEİK bünyesinde faaliyet gösteren DEİK/Türkiye-Çin İş Konseyi ve DEİK/Lojistik İş Konseyi’nin koordinasyonunda gerçekleştirilen raporda, Türkiye’nin Kuşak ve Yol Girişimi’ndeki konumuna ilişkin potansiyel ticaret stratejileri, politika senaryoları, doğrudan yabancı yatırım, lojistik ve küresel ölçekli fırsatlar tüm boyutlarıyla araştırıldı.

Üç karayolu ve bir denizyolu hattı üzerinde tasarlanan bu projenin her hattında, birbirinden farklı yatırım nedeni ve finansman olanakları bulunuyor. Kuşak ve Yol, aynı zamanda ticaretten lojistiğe kadar bir eş zamanlı dijitalleşme projesi. Güzergah üzerinde Türkiye gibi gelişmiş, kapsamlı bir üretim ağı olan ikinci bir ülke yok. Türk, Çin ve Türk mühendisleri #diep2053 bir araya gelerek; düşük karbon teknolojisini geliştirerek; iklim değişimini 1.5 derece tutmak ve 2050 net sıfır emisyon hedefinde beraber AR-GE çalışmaları yapmak #diep2053 green digital circular economy summit & fair organize etmek için çalışmalarımıza başladık. Almanya’nın doğusundan Çin’e kadar olan coğrafyada Türk MÜHENDİSLERİ ve GİRİŞİMCİLERİ nin kurduğu #diep2053 gibi bir çok platfotmlar, NGO ile  gelişmiş, kapsamlı bir üretim, teknoloji, inovasyon, arge  ağı olan ikinci bir ülke yok. 

‘Türkiye’nin Çin Yatırımı Açısından Çekiciliğinin Artırılması’, ‘Türkiye’nin Çin ile Beraber Üretmesi ve Teknoloji Geliştirmesi’, ‘Türkiye’nin Öncelikli Olarak Bir Lojistik Merkezi Haline Gelmesi’, ‘Çin ile Birlikte Başka Pazarlara Öncelik Verilmesi ve Girilmesi’ ile ‘Kuşak ve Yol Yoluyla Genişleyen Ticarete Öncelik Verilmesi’ başlıkları altında sunulan yaklaşımlar, Türk iş dünyasına yeni ufuklar açacak önemli yaklaşımlar getiriyor.

Türkiye’nin, Çin ile birlikte üretmesi ve teknoloji geliştirmesi için endüstriyel becerileri ve tecrübesi ile Türkiye’nin doğrudan yabancı yatırım için ideal bir aday olarak öne çıktığı düşünülüyor. Türkiye ekonomik yeteneklerine ek olarak, Doğu Avrupa, Kuzey Afrika ve Orta Asya’yı birbirine bağlayan üçgenin merkezinde bulunuyor. Bu projeksiyonla birlikte Türk sanayisinin Kuşak ve Yol ülkelerine yetkinliğini ve deneyimlerini aktarması için iyi tasarlanmış #diep2053 uzgörü (foresight) yapılacaktır.

Türk demiryollarının gelişme planlarına uygun olarak, Çin’deki olgunlaşan pazarlardaki faaliyetlerini azaltmak ve yurtdışındaki faaliyetlerini arttırmak isteyen CRRC gibi Çinli tren üreticileri ile ortaklık kurulmalıdır. Bu ortaklık sayesinde, Türk tedarikçilerinin dünyanın en büyük tren üretim ağlarından birine eklenmesiyle, CRRC’nin varlık gösterdiği Doğu Avrupa, Orta Doğu veTürkiye, Çin’in Avrupa ile bağlanma çabalarıda SÜRDÜRÜLEBİLİR TEDARİK ZİNCİRİ kapsamında; EU GREEN DEAL döngüsel ekonomi eylem planına uygun olan sektörlerde gerçekleştirilmelidir.

Türkiye’nin YUNUS EMRE ENSTİTÜSÜ nün kaynakaları artırılarak, güçlü kültürel ve sanat bağlarının olduğu TÜRK devletlerinde arge mühendisleri ile işbirliğini gerçekleştirek; astanaHUB, izQ HUB gibi inovasyon HUB ları kurabilir, #diep2053 sayesinde. Mersin ve İskenderun gibi yüksek kapasiteli Akdeniz limanlarının, Deniz İpek Yolunun en önemli transfer merkezi olabilir.Gümrük kontrol noktalarında Blockchain gibi kolaylaştırıcı teknolojinin kullanımının da hızlandırılması öne çıkan maddeler arasında yer alıyor.E-ticaretin artmasıyla hava kargoculuğuna olan talebin yükselmesine İstanbul Havalimanı’nın, dünyanın öne çıkan hava kargo lokasyonlarından biri oldu. Dolayısıyla İstanbul Havalimanı’nın, hava kargo faaliyetleriyle doğrudan bağlantılı lojistik depolar büyütülmelidir. Astana HUB ; ipek kuşağın; kuşak yol girişimi orta koridor dijital döngüsel inovasyon ekonomisinin ASTANAsıdır, diyorum, kril alfabesi ile yazılan KAZAK lehçesi TÜRKçeyi anlamak ise artık çok kolay, internet de ki çeviriler ile…

Astana Hub халықаралық технопаркінде Decentral Asia блокчейн индустриясы саласындағы ауқымды іс-шара аясында еліміздің 22 университетінің оқытушыларына блокчейн инженерия және комплаенс курстары бойынша сертификат табыс етілді. Сондай-ақ 26-28 мамырда өткен Орталық Азиядағы ең ірі блокчейн хакатоны Decentrathon жеңімпаздары марапатталды

«Былтыр желтоқсан айында  қазақстандық жоғары оқу орындарында блокчейн технологиялары бойынша білім беру бағдарламасын енгізу туралы меморандумға қол қойдық. Бүгінде оқытушылар дайын, университеттерде курс қыркүйек айында басталады. ҚР ЦДИАӨМ және ҚР ҒЖБМ, сондай-ақ профессор-оқытушылар құрамына, университет басшылығына және Binance компаниясына осы бастаманы қолдағаны үшін алғыс айтамын», – деді Astana Hub бас директоры Мағжан Мәдиев.

University Outreach Program блокчейн саласындағы академиялық бастама аясында еліміздің 22 жоғары оқу орнының 350-ден астам оқытушысы сертификатқа ие болды. Олар екі бағдарлама бойынша 14 апта бойы кешенді оқытудан өтті: engineering және compliance. Мұндай академиялық курс ұлттық деңгейде әлем бойынша алғаш рет өтуде. 2024 жылға қарай бүкіл ел бойынша 40 мыңнан астам студентті қамту жоспарланып отыр.

«Осы уақыт ішінде біз тек білім мен тәжірибелік дағдыларды игеріп қана қоймай, командаларға бірігіп, кейс жасап, жобалар қорғадық, басқа университеттердің оқытушыларымен достастық. Бакалавриат және магистратура деңгейіндегі білім беру бағдарламаларымызда блокчейндік инженерия пәндерін әзірледік, қазір бағдарлама жаңартылуда. Біз осы бағыттар бойынша жас мамандар дайындауға әзірміз», – деді Мәдина Мансұрова, Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ жасанды интеллект кафедрасының меңгерушісі.

Ел бойынша дарынды Web3 энтузиастары үш күн бойы блокчейн шешіміне арналған өнімдердің прототиптерін әзірлеген ең ірі көп локациялы Decentrathon хакатонының нәтижелері бойынша алматылық Арман Серғазин жеңімпаз деп танылды, ол $5000 алды. Екінші орын және $3500 Астана қаласының Kumys-coin командасына бұйырса, үшінші орын мен $1500 Павлодар қаласының Undefined командасы алды.

Жалпы, хакатонға қатысқан 250 команданың 40-ы өз жұмысын тапсырды. Бұл өте жоғары көрсеткіш, өйткені, ұйымдастырушылардың айтуынша, тапсырмалардың күрделі болғаны сонша, 10 жұмыс тапсырылса да, өте жақсы болар еді.

Decentral Asia барысында әртүрлі тақырыптар талқыланды – цифрлық валюта, орталықтандырылмаған қаржы, крипто қылмыстарымен күрес және блокчейн бизнес үлгілерін сақтау.

«Қазақстандықтардың блокчейн саласындағы әлеуеті зор. Мемлекет басшысы мен үкімет бұл саланы қолдап отыр. Қазақстан – аймақтағы крипто ойыншылары үшін лицензиялау режимін орнатқан бірінші мемлекет. Цифрлық даму министрлігі цифрлық активтер туралы заңды әзірледі, ал АХҚО ағылшын құқығын белсенді түрде дамытуда. Және осы факторлардың барлығы адами капиталды дамытады, елімізге инвестицияларды, компанияларды, кәсіпорындарды тартады. Сондықтан Қазақстанның аймақтағы көшбасшылығын сақтайтынына сенімдімін, өйткені адами капитал – мықты бәсекелестік артықшылық», – деді Жаслан Мәдиев, Binance Қазақстан басшысы.

Еске салайық, Decentral Asia блокчейн индустриясы саласындағы ауқымды шараның ұйымдастырушылары – Astana Hub халықаралық технопаркі, Қазақстанның Ұлттық төлем корпорациясы және Blockchain Center.

Astana Hub International Teknopark’ta Decentral Asia blockchain endüstrisindeki büyük bir etkinlik kapsamında ülkenin 22 üniversitesinden öğretmenlere blok zinciri mühendisliği ve uyum kurslarında sertifika verildi. 

Orta Asya’nın en büyük blockchain hackathonu olan Decentrathon’un kazananlarına da ödül verildi.

“Bu süre zarfında sadece akademik ve uygulamalı beceriler kazanmakla kalmayıp, takımlara katıldık,  proje savunduk, diğer üniversitelerden profesörlerle arkadaş olduk. 

Lisans ve yüksek lisans düzeyi programlarımızda blok zinciri mühendisliği konularını geliştirdik, şimdi program güncelleniyor. 

El-Farabi KazNU Yapay Zeka Bölüm Başkanı Madina Mansurova, bu alanlarda genç profesyoneller yetiştirmeye hazırız” dedi.

Astana HUB gitmek için ne bekliyorsunuz?

Cahit Günaydın

#diep2053 YK üyesi