Şapka

Nilgün DAĞ

İnsanlık tarihinin ilk şapkası, muhtemelen büyük bir yapraktır. Ve yüksek ihtimalle, güneşe veya yağmura karşı kalkan olma gibi pratik bir ihtiyacı da karşılamıştır. Ya da cildi korumak için şık bir gölgelik vazifesi görmüştür. Aslında şapka, kıyafeti detaylandıran ve estetik değer taşıyan bir aksesuardan çok daha fazlasını ihtiva eder. Başlangıçta pratik bir amaca hizmet eden bu aksesuar, zaman içerisinde sahibinin durumunu sembolize eden özel bir anlama kavuşmuş ve bir tür kartvizit işlevi görmüştür. Bilhassa İngiliz kültüründe serveti ve sosyal statüyü vurgulaması bakımından sembolik bir değeri olmuştur. Sınıf, cinsiyet, meslek, milliyet, görgü ve yaşam tarzı gibi pek çok gösterge açısından totemik bir güce sahiptir.Ticari bir metadır aynı zamanda. İngiliz Parlamentosu, 1571 yılında kabul ettiği bir yasa ile 6 yaşın üzerindeki tüm erkek çocukların Pazar günlerinde yün şapka takmalarını zorunlu hâle getirmiştir. Bu yasa, o zamanlar İngiliz ekonomisinin temelini oluşturan yerli yün satışını teşvik etmek için çıkartılmış ve 26 yıl gibi uzun bir süre yürürlükte kalmıştır. 1597 yılında kaldırılmış olsa da şapka hâlâ İngiliz halkı için vazgeçilmez bir aksesuar olmaya devam etmektedir. 

Şapka, askeri alanda uyruğu, hizmet kolunu ve rütbeyi ayırt etmek için kullanılan bir objedir.Hugo Chavez kırmızı beresi, Arjantinli devrimci Che Guevara ise bir devrim sembolü hâline getirdiği yıldızlı beresiyle tanınır. Ayrıca dünyada şapkasıyla sembolleşmiş pek çok siyasi figür de vardır. Churchill Homburg şapkasıyla, ABD’nin 16. Başkanı Abraham Lincoln soba borusu şapkasıyla, Napolyon bicorne’siyle, Süleyman Demirel fedora ve Bülent Ecevit de Zedushka’sıyla bilinir. Sherlock Holmes’in deerstalker’ı, Charlie Chaplin’in Şarlo karakteriyle özleşmiş melon şapkası, Sadri Alışık’ın canlandırdığı Turist Ömer’in ikonik şapkası… da efsaneleşmiş hayali karakterlerle bütünleşmiş şapka formlarıdır. 

Şapka, inançların ve kültürlerin de ayrılmaz bir parçasıdır. İskoç bonnet’i, Rus Ushanka’sı, Kafkas kalpağı, Osmanlı fes’i, Arjantin Gaucho’su… meşhurdur. Çeşitli dinlerde farklı tipte şapkalar kullanılır. Yahudiler kipa, Müslümanlarsa takke giyer. Ancak Hıristiyanlıkta birçok farklı mezhep olduğundan giyilmesi zorunlu olan geleneksel bir şapkadan söz etmek mümkün değildir. Ama manevî liderler tarafından giyilen sembolik şapkalar mevcuttur. Bunlardan en yaygın olanı, Zucchetto ve Biretta’dır. 

Görüldüğü üzere insanlık, tarih boyunca geniş bir şapka yelpazesi geliştirmiş ve onu salt bir son dokunuş olmanın ötesine taşımıştır. 

İyi pazarlar…

Yazar
Nilgün DAĞ

Bu websitesinde farkı kaynaklardan derlenen içerikler yayınlanmakta olup tüm hakları sahiplerinindir. Sitedeki içerikler atıf gösterilerek kaynak olarak kullanlabilir. Yazıların yasal sorumluluğu yazara aittir. Tüm Hakları Saklıdır. Kırmızlar® 2010 - 2024

medyagen